بازار روز

تحولی در بازار ایران

بازار روز

تحولی در بازار ایران

بازار روز

شانس در خدمت ذهن‌های آماده است!

۲ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «باغ ایرانی» ثبت شده است

وسوسه گشت‌وگذاری نو در بازار بزرگ ایران

از هم‌اکنون می‌توانی به چشم‌انداز غربی شهر بنگری؛ آنجا که بزرگ‌راهِ مادرِ شهر، تو را به گوشه‌ای دیگر از دامنه‌های کوهستان‌های شمالی می‌برد و در میانه دشتی فراخ، رقص نور را لابه‌لای سازه‌هایی می‌بینی که هم‌تراز اقتصاد و بازرگانی، تو را در جایگاه یک گردشگر و تهران‌گرد حرفه‌ای به میزبانی می‌نشینند. بخواهی یا نخواهی، وسوسه می‌شوی با گذر از ترافیک و شلوغی آزاردهنده خیابان‌های مرکزی و شمالی شهر بگذری و به میانه یک شلوغی دیگر بیابی که آرامش را به هدیه می‌دهد. گام‌زدن و تماشا در این جاذبه جدید گردشگری و تهران‌گردی پایتخت، خاطره‌ای نو می‌آفریند؛ برای آن‌ها که خاطره‌بازی می‌کنند با شهر محبوب و قدیمی‌شان.


Related image


تهران؛ از تفریح‌گاه روزگار قاجار تا امروز؛ یک نگاه تازه

روزگاری، تهران به شرق و مرکز و جنوب‌اش شناخته می‌شد؛ شمیران هم که در دامنه‌های آرامش‌بخش البرز، سودایی دیگر برای خود داشت. غرب تهران اما بیش از آن که به پایتخت و جاذبه‌هایش آوازه داشته باشد، میانجی پیوند این شهر بزرگ با ییلاق‌های آن‌سوی دشتی پهناور به شمار می‌آمد که به کرج خوش‌آب‌وهوا می‌رسید. 150 سال پیش ناصرالدین شاه، چهارمین حکمران قاجار در کاخ صاحبقرانیه در منطقه ییلاقی نیاوران در تالار جهان‌نمای این کاخ بر صندلی شاهانه می‌نشست و از همانجا تا حرم حضرت عبدالعظیم (ع) را می‌توانست ببیند. می‌گفتند از همین‌رو بود که نام تالار را «جهان‌نما» گذاشته بودند تا استعاره‌ای باشد از «تهران»ی که آن روزها «جهان» ایران به شمار می‌آمد. در همان روزگار بود که مردمان تهران برای رفتن به ییلاقات شمالی دارالخلافه ناصری، از روی «پل چوبی» می‌گذشتند تا از شهر بیرون روند و به سوی باغات خوش آب و هوای شمالی ره بسپارند «پل چوبی معبری بود بر خندق شمالی طهران، مابین پایتخت و ییلاق شمیران ... محل اتصال طهران قدیم و تهران مدرن. این‌جا و اکنون، محله پل چوبی یادگار گذشته است. نامی به‌جا مانده در قلب شهر پر هیاهو؛ محل رخداد عاشقانه‌ای ناآرام». امروز پس از 150 سال که از آن روزگار می‌گذرد، اما نامی دیگر در پایتخت بر سر زبان‌ها می‌افتد که از فراز بلندی‌های غربی تهران، روشنایی‌های آن را را به تماشا می‌توان نشست و «جهان» ایران، یعنی تهران را به روایتی دیگر دید؛ اگر روزگاری پل چوبی تهران قدیم و تهران آینده را به هم می‌پیوست، شاید اکنون این بزرگراه همت باشد که تهران امروز را به ابرشهر آینده بتواند پیوند دهد؛ انگار که قرعه می‌خواهد به نام این جاذبه جدید گرشگری تهران بیفتد؛ بازار بزرگ ایران! بزرگ‌راه همت، هنگامی که در تهران پدید آمد، تفاوتی بزرگ در پایتخت بود؛ آن هم برای پایتختی که سال‌های زیاد پس از ساخت و پایه‌گذاری مسیرهای گوناگون و بزرگ‌راه‌هایی که جنوب را به شمال می‌پیوستند، مسیری بزرگ به چشم ندیده بود که شرق را به غرب پیوند دهد. غرب تهران که زمانی به روستاها، باغ‌ها یا دشتی پهناور آوازه داشت و پایتخت را به منطقه‌های ییلاقی کرج و محدوده‌های پیرامونی آن می‌کشاند، با دگرگونی‌هایی که در سال‌های اخیر پدید آمده است، راهی نو در تاریخ پایتخت دویست و سی سال ایران گشوده و نگاه‌ها را بدان‌سو کشانده است.

سودای گردشگری و تهران‌گردی به روایت تازه، در بازار بزرگ ایران

بازار بزرگ ایران، آنجا که خورشید واپسین اشعه‌های خود را بر آسمان پایتخت فرومی‌ریزد و تهرانی‌ها را بدرود می‌گوید، به زودی غوغایی برپا می‌کند. این مجموعه بزرگ اقتصادی، فرهنگی، معماری، تفریحی، ورزشی، دانشگاهی و هنری، اما از دریچه صنعت گردشگری، مخاطبانی ویژه به دامان غربی تهران روانه خواهد کرد؛ آن‌ها که در پی «تفاوت»اند و «جاذبه»ای نو می‌جویند. جاذبه‌های گردشگری و تفریحی بازار بزرگ ایران، نه تنها فضا و گستره‌ای نو در پهنه گردشگری پایتخت می‌گشایند، که، تاریخ را بازآفریده‌اند. اینجا، گویی بار سفر می‌بندی و به دامان رشته‌های کوه‌های جوپار در جنوبی‌ترین نقطه کویر مرکزی ایران، در کرمان، می‌روی؛ جایی که باغ شازده در ماهان در میانه کویری خشک، پرده‌ها را آرام‌آرام به کناری زده و سرخوشانه، گوشه‌ای از بهشت زمینی را می‌نمایاند. این باغ جذاب ایرانی از دیار کرمان بار سفر بسته و در بازار بزرگ ایران جای خوش کرده است. باغ‌های دیدار و کتاب، در کنار فضاهای تفریحی همچون شهربازی مدرن و دریاچه، به همراه گالری خودرو و پیست یخ، گردشگران و تهران‌گردان را با منظومه‌ای رنگارنگ از جاذبه‌ها روبه‌رو می‌کند. بازار بزرگ ایران، در نگاه نخست، مجموعه‌ای گسترده با کارکردهای اقتصادی و تولیدی در نظر می‌آید؛ واقعیت نهفته در این طرح کم‌نظیر ایرانی اما دری دیگر به سوی کارکردهای فرهنگی و تفریحی شهر بر بستر اندیشه‌های دیرینه فرهنگ و تمدن ایرانی- اسلامی می‌گشاید. حضور در این بازار بزرگ، که برپایه اندیشه پیدایش بازار در فرهنگ ایرانی- اسلامی استوار شده است، نمایی نو از بازتاب نگرش سرخوشانه فرهنگ تفریح و سرگرمی پیش روی می‌گذارد. 


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۸ مهر ۹۷ ، ۰۹:۳۰
بازار روز

باغ و بازار ایرانی؛ دستاوردهای شگفت‌انگیز مردمانی خوش‌ذوق

بازار، پدیده‌ای شگفت در تاریخ مشرق‌زمین به شمار می‌آمده است و بازارهای ایران در این میانه، از ویژگی‌هایی جذاب برخوردارند. غیر ایرانیانی که در سده‌های گذشته به ایران سفر کرده‌اند، به اندازه‌ای شیفته بازار، فرهنگ، کارکرد و نهادهای آن در این سرزمین شده‌اند، که فراوانی توصیف‌ها را در این زمینه، در سفرنامه‌هایشان بسیار می‌توان دید. ویتا سکویل‌وست، نویسنده و جهانگرد انگلیسی که در اوایل دوره پهلوی اول به ایران آمده است، در کتاب «مسافر تهران» درباره ویژگی بازارهای ایرانی می‌نویسد «در بازارها هیچ‌کس کاری به شما ندارد، حتی کمتر از درویشی که در پیکادلی لندن پرسه می‌زند و توجه ما را برنمی‌انگیزد. حتی بازرگانها که برای فروش کالای خود دنبال مشتری می‌گردند به سراغ شما نمی‌آیند. سر فرصت می‌توان یک پشته پارچه ابریشمی را یک‌یک پشت‌ورو کرد و دید زد، زیبایی آنها را ستود، و با فروشنده درباره آنها گفت‌وشنود کرد بدون اینکه به شما گفته شود "بخر بخر،" کاری که در قاهره و استانبول می‌کنند و آدم را به ستوه می‌آورند». هینریش کارل بروگش، خاورشناس و جهانگرد پرآوازه آلمانی در عصر قاجار، در کتاب «در سرزمین آفتاب» نیز درباره باغ‌های پرآوازه ایرانی توصیفی دلنشین دارد. او در این‌باره می‌نویسد «در باغهای ایران حوض‌های بزرگی وجود دارد که درونشان پر از ماهی‌های قرمز و طلایی است و در وسط‌شان فواره‌ای نصب شده است. در این باغها آبشارهای مصنوعی و جویهای عریضی تعبیه می‌کنند و آنها را با کاشیهای پر نقش و نگار می‌پوشانند، درختکاریها و گل‌کاریها چشم‌نواز و دلفریب و کوشکهایی که به سبک معماری اصیل ایرانی ساخته می‌شود و به آن‌ها "کلاه‌فرنگی" می‌گویند، نشستن در هوای آزاد را واقعا دلپذیر می‌سازد. از بالای دیوار این باغها قلل پوشیده از برف البرز دیده می‌شود که حتی تماشایشان در فصل تابستان، تاثیر خنک‌کننده‌ای بر ساکنان خوشبخت این باغها می‌گذارد».

این شهر باغ‌هایش را از دست داده است؟

انسان‌ها در فضا و مکان می‌زیند. رفتار، آیین و خوی آن‌ها و نیز مناسبات‌شان در همین فضا و مکان شکل گرفته و پدید می‌آید. اقلیم از این منظر، اهمیتی فراوان در شکل‌گیری یک جامعه دارد و بر مردمان آن جامعه به ویژه در زمینه شیوه زندگی تاثیر می‌گذارد. تهران در دوره‌های گوناگون تاریخی حتی پیش از پایتختی، باغ‌هایی بسیار، پوشیده از درخت، داشته است. دگرگونی‌های این شهر اما در سده‌ها و دهه‌های گذشته، نسبت به دیگر شهرهای ایران بسیار شتابان بوده است. شتاب دگرگونی‌های تهران اما با دیگر شهرهای ایران بسیار تفاوت دارد؛ به آن اندازه که کافی است چند سالی در این شهر نباشی؛ در بازگشت به شهر، آنچه برایت می‌ماند، جز شگفتی چیزی نیست. تاریخ در پایتخت دویست و سی ساله ایران، اسبی راهوارتر از دیگر جاها دارد. این دگرگونی پرشتاب، بسیاری از پدیده‌ها را به ویژه در زمینه زندگی اجتماعی مردم، با خود می‌برد؛ کجا؟ دقیقا نمی‌توان پاسخ داد. هرجا اما می‌برد، از چشمان ما دور است. همه این‌ها موجب می‌شود برای آینده این شهر نگران باشیم. زندگی انسان‌هایی که در تهرانِ (مکان) امروز (زمان) سرمی‌کنند، بسیار زودتر از ساکنان دیگر شهرها و مناطق ایران، با نیاکان زندگی دو سده پیش‌شان تفاوت‌های اساسی یافته است.


Image result for ‫ایران مال‬‎


غرب تهران؛ توازن در گستره گردشگری پایتخت

نگرش سنتی از تهران‌گردی و تماشای جاذبه‌های گردشگری پایتخت، در سال‌های اخیر با دگرگونی‌هایی مهم همراه شده است. تهران‌گردان و گردشگران در روزگار گذشته، تنها جاذبه‌هایی فرهنگی و تاریخی فراروی خویش می‌دیدند که دستاورد کوشش معمارانه ایرانیان در سده‌های گذشته به شمار می‌آید؛ از مجموعه کاخ‌های تاریخی گرفته تا خانه‌هایی که دستاورد ذوق معماری و فرهنگ ایرانی در گذشته به شمار می‌آمدند. پاره‌ای دیگر از جاذبه‌های گردشگری تهران، در طبیعتی نهفته بود که از ویژگی‌های اقلیمی این شهرِ گسترانیده در دامان البرز به شمار می‌آمد. باغ‌های بزرگ از آن دسته بودند. اکنون اما جز این‌ها درخشش‌هایی در گستره سرزمینی و شهری پایتخت پدید آمده است که گردشگران را به سوی خود می‌کشانند. این درخشش‌ها دستاورد کوشش ایرانیان و تهرانی‌های امروزند؛ جاذبه‌هایی که منظومه‌های پیشین را پوشش داده و تکمیل کرده، همچنین گستره تفریحی و گردشگری شهر را تکامل بخشیده‌اند؛ برج میلاد، پل طبیعت، پارک آب و آتش و دریاچه خلیج فارس از این دسته به شمار می‌آیند. بازار بزرگ ایران اما گوشه‌ای دیگر از ذوق و هنرآفرینی ایرانیان در پیونددادن تاریخ و امروز می‌نمایاند. اینجا، تنها، گستره‌ای برای کنش‌ها و کوشش‌های اقتصادی و بازرگانی نیست؛ اینجا تنها کالا نمی‌فروشند. بازار بزرگ ایران، پهنه‌ای بزرگ از مجموعه شگفت‌انگیز دستاوردهای زندگی جمعی در تمدن بشری در زمینه‌های گوناگون اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، تاریخی، هنری و مذهبی است؛ همان‌ها که به درستی «بازار» را در فرهنگ دیرینه ایرانی به یاد می‌آورند. ماجرای بازار بزرگ ایران اما همین‌جا پایان نمی‌یابد. برنامه‌ریزی‌هایی انجام گرفته و طرح‌هایی نو انداخته شده است تا «توازن» و «هماهنگی» در گستره گردشگری شهر برپا شود.

باغ و بازار در بازار بزرگ ایران؛ هم‌نشینی ذوق و خیال

بازار بزرگ ایران که در واپسین نقطه غربی بزرگ‌ترین برزگراه شرق به غرب پایتخت به زودی رخ می‌نمایاند، برآن شده است با بهره‌گیری از پیوند میان مولفه‌های «بازار» و «باغ» در فرهنگ ایرانی، از دریچه‌های فرهنگی، معماری، هنری و گردشگری، فضایی دل‌انگیز و روح‌نواز در غرب تهران فراهم آورد؛ یک پدیده ویژه که نگاه‌ها را به این سوی پایتخت خواهند افکند. جاذبه‌های گردشگری و تفریحی بازار بزرگ ایران، نه تنها فضا و گستره‌ای نو در پهنه گردشگری پایتخت می‌گشایند، که، تاریخ را بازآفریده‌اند. اینجا، مخاطب به سفری در تاریخ، بازار و باغ ایرانی ره می‌سپارد. مفهوم «باغ ایرانی» در بازار بزرگ ایران، جایگاهی ویژه یافته است؛ آنجا که بازطراحی و بازآفرینی باغ شازده ماهان، پرده‌های خیال را آرام‌آرام به کناری نهاده، دنیایی شگفت‌انگیز از هنر معماری و خیال‌انگیزی ذهن ایرانی پیش روی می‌نمایاند. این باغ جذاب ایرانی از دیار کرمان بار سفر بسته و در بازار بزرگ ایران جای خوش کرده است. باغ‌های دیدار و کتاب، دو جلوه دیگر از پیوندهای فرهنگی، معماری و شهرسازی را در بازار بزرگ ایران بازتابنده‌اند. «باغ» و «بازار»، در پدیده شگفت‌انگیز تاریخ فرهنگ و معماری ایرانی، در بازار بزرگ ایران، مخاطب را به دل تاریخ راه می‌برند؛ آنجا که خیال برمی‌انگیزند و ذوق می‌فروشند ... 


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۸ مهر ۹۷ ، ۰۹:۲۷
بازار روز